‘Je hoofd zit gewoon vol van de schulden’

Een schuld beïnvloedt je hele leven. Dat zag Anke al voordat ze vrijwilliger werd bij Budgetmaatjes070. Ze werkte jaren in de jeugdgezondheidszorg in de wijken Laak en Centrum in Den Haag en zag daar gezinnen die ook wel een budgetmaatje konden gebruiken. “Het verjaardagsfeestje van je kind is een probleem, familie die komt logeren is een probleem. Je kunt nooit eens uit de band springen. Als je dat wel doet, komt het driedubbel bij je terug”.  

Bijna een jaar is Anke nu vrijwilliger bij Budgetmaatjes070. Het geeft haar voldoening: “Ik krijg er energie van en het draagt ergens aan bij.”  

Ze vindt het mooi dat een budgetmaatje zo laagdrempelig is. “Je bent geen officiële instantie, zoals de Belastingdienst of de gemeente.” Je staat niet tegenover maar naast mensen. “Ik help de deelnemer om overzicht te krijgen over hoeveel geld er binnenkomt, wat eruit gaat en welke schulden er zijn. Dus: brieven openmaken en ordenen, een overzicht maken en instanties bellen zodat boetes niet verhoogd worden.” Dat doet ze samen met de deelnemer. “Mensen moeten het uiteindelijk zelf leren – ik ben hier maar tijdelijk.”  

Bij het ordenen van brieven ontdek je als vrijwilliger al snel hoe iemand in de problemen kan komen. Brieven zijn vaak lastig te begrijpen voor iemand die het Nederlands niet goed beheerst. Of er worden over één onderwerp meerdere brieven gestuurd, waardoor je het overzicht kwijtraakt. “Ook is het verbazingwekkend hoe snel schulden oplopen als je niet gelijk betaalt”, zegt Anke. “Zeker als er incassobureaus en deurwaarders bij komen kijken.” 

Het kan ook onduidelijk zijn waar de rekeningen voor zijn. Regionale belastingen bijvoorbeeld: wat is dat? Waar gaat dat over? “Soms komen mensen in de schulden terecht doordat ze niet weten hoe zoiets werkt.” Dat geldt ook voor toeslagen. Deelnemers kunnen jaren later nog van de overheid horen dat ze een toeslag deels moeten terugbetalen. Anke: “Terwijl ze dachten: die kréég ik! En ze kregen het ook! Dat is heel moeilijk uit te leggen.” 

Juist mensen die op het minimum leven, kunnen niet drie jaar later nog iets terugbetalen. Maar wie niet terugbetaalt, krijgt een boete – en zo loopt de schuld snel op. Die vicieuze cirkel motiveert Anke om te helpen. “Je hoofd zit gewoon vol van de schulden. Het is dan zo lastig om daar op eigen kracht uit te komen.”  

Het steuntje in de rug dat mensen nodig hebben – dat wil Anke zijn. Schuldenproblematiek is zwaar, maar Anke houdt het licht: “Ik vind het gewoon prettig om dit te doen. Zelf heb ik een goed leven en tijd voor vrijwilligerswerk. Ik doe het met veel plezier en zo moet het ook zijn.”